جمیله علم الهدی: سن درختان دانشگاهی که من در آن تدریس میکنم بیشتر از آمریکاست/روایت نیویورکتایمز از مفاد توافق احتمالی ایران و آمریکا/ 200 هزار دستگاه خودرو ایرانی راهی ونزوئلا می شود/عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس: مذاکرات بدون واسطه با آمریکا داریم، اما ر
تاریخ انتشار: ۲۵ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۹۱۷۲۶
«تابناک» هر روز سعی دارد با انتخاب تیترهایی از حوزههای مهم خبری به خصوص سیاسی و اقتصادی، شما را در جریان اخباری مهم و اثرگذار قرار دهد که قطعا باید شنیده و خوانده شوند. در این بسته خبری، نگاهی به آخرین مواضع جناحهای سیاسی و تحولات مهم داخلی و اوضاع اقتصادی کشور انداخته میشود که مخاطبان با مطالعه آن به رهیافتهای مهمی از سیر وقایع اثرگذار کشور دست خواهند یافت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
کیهان: دلارزدایی از اقتصاد جهانی با سرعت خیرهکنندهای در حال انجام است
کیهان نوشت: رسانههای غربی میگویند دلارزدایی از اقتصاد جهانی و مبادلات کشورها با سرعتی خیرهکننده در حال وقوع است. در این باره وبسایت شبکه سیانبیسی گزارش داد: درخواستها مبنی بر بریدن از اتکا به دلار آمریکا برای تجارت در حال افزایش است و کشورهای بیشتری -از برزیل گرفته تا کشورهای جنوب شرق آسیا- خواستار انجام تجارت با ارزهای دیگر بهجز دلار آمریکا هستند.
آملی لاریجانی: مخالف اصل شفافیت نیستم
آیت الله آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، در آغاز جلسه مجمع، به تشریح وضعیت مصوبه مجلس در خصوص «شفافیت قوای سه گانه، دستگاههای اجرایی و سایر نهادها» در مجمع و هیئت عالی نظارت پرداخت و با اشاره به اینکه در چند روز اخیر، نسبت به مصوبه مجمع در جلسه گذشته مطالب مختلفی در رسانهها بیان شده است، خصوصاً برخی از مسئولین و بعضی نمایندگان محترم مجلس، مطالب نادرستی مطرح کرده اند که نسبت دادن آنها به مجمع درست نیست. آملی لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: توصیه اینجانب به همه دلسوزان نظام آن است که اجازه دهند مجمع تشخیص در فضایی آرام و سازنده، آنچه را که تشخیص میدهد انجام دهد. در جلسه گذشته هم صراحتاً عرض کردم که با اصل شفافیت مخالف نیستم و آن را معقول میدانم.
واکنش وزیر ورزش به اتفاقات همایش خودروهای کلاسیک
سیدحمید سجادی وزیر ورزش و جوانان در صفحه شخصی خود نوشت: «آنچه در حاشیه همایشهای خودروهای کلاسیک رخ داد، به هیچ عنوان قابل قبول نیست و این همایش ۱۶ هزار نفر تماشاگر داشت، اما عده معدودی با رفتارهای خارج از عرف تلاش کردند، ساحت ورزش را لکهدار کنند. از حراست وزارت ورزش و جوانان خواستم به دقت موضوع را بررسی و با خاطیان برخورد قاطع کند».
جمیله علم الهدی: سن درختان دانشگاهی که من در آن تدریس میکنم بیشتر از آمریکاست
جمیله علمالهدی، همسر سید ابراهیم رئیسی، رییس جمهور در گفتگو با شبکه ونزوئلایی تلهسور گفت: آنها مورد تهاجم قرار میگیرند و باطن، دانش، ایمان و وفاداری آنها مورد هدف قرار میگیرد. دیکتاتوری رسانهای تلاش میکند نظام خانواده را در سراسر جهان، به ویژه درایران از بین ببرد. شما میدانید که ما تمدتی هزار و ۵۰۰ ساله داریم، در حالی که قدمت آمریکا به اندازه قدمت درختان دانشگاهی که من تدریس میکنم هم نیست. به همین دلیل است که ما ایرانیها به تلاشهای بیهوده آمریکاییها میخندیم.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس: بعد از برجام اگر آمریکا از گذشته خود پشیمان شد، آمادگی برپایی سفارتخانه هم داریم
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به زمان برگزاری مذاکرات برجام، گفت: تحولات اخیر منطقهای و همچنین همکاری آژانس با سازمان انرژی اتمی ایران، این تحلیل را به ما میدهد که برجام در آینده نه چندان دور در یک کشور ثالث و یا وین برگزار خواهد شد. شهریار حیدری در رابطه با روند مذاکرات وین، اظهار کرد: طرفین برای برگزاری مذاکره برجام، اعلام آمادگی کردند؛ همچنین سازمان انرژی اتمی همکاریهای بیشتری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی داشتند که همین امر مقدمه برگزاری برجام است. وی افزود: در حال حاضر برنامه هستهای ایران، محور مذاکرات برجام است که تا الان همکاری آژانس و سازمان انرژی هستهای، ارتباطات را نزدیکتر کرده است تا طرفین بتوانند در آینده نزدیک پیرامون برجام جلسه برگزار کنند. وی در پایان خاطرنشان کرد: آمریکا مذاکرات مستقیم با ایران را درخواست کرد که از سوی ایران پذیرفته نشد و در خواست ما این بود که در قالب برجام مذاکره کنیم و بعد از برجام اگر آمریکا از گذشته خود پشیمان شد، برای برپایی سفارتخانه هم آمادگی داریم، اما تا زمانی که برجام به نتیجه نرسد با آمریکا مذاکره مستقیمی نخواهیم داشت.
وزیر خارجه عربستان شنبه به تهران سفر میکند
وزیر امور خارجه عربستان سعودی روز شنبه ۲۷ خرداد به تهران سفر خواهد کرد. فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجه عربستان سعودی به منظور دیدار و گفتگو با مقامات جمهوری اسلامی ایران روز شنبه ۲۷ خرداد به تهران سفر میکند. پیش از این، برخی منابع خبری از احتمال بازگشایی سفارت عربستان سعودی در سفر وزیر امور خارجه این کشور به تهران خبر داده بودند.
مهاجران افغانستانی در صورت رعایت نکردن حجاب، ممکن است از کشور اخراج شوند
همایش عفاف و حجاب ویژه اتباع و مهاجرین قم، اقلیتی که تعدادشان در سالهای اخیر رو به افزونی میرود، در این همایش حاضران هرچند ایرانی نبودند ایستاده به سرود ملی کشور ایران ادای احترام کردند، احترامی که نشان از تبعیت قانون ایران اسلامی که یکی از این قوانین حجاب است. مدیرکل امور اتباع و مهاجرین خارجی استانداری قم درباره قانون حجاب برای اتباع گفت در صورت رعایت نکردن حجاب برخورد میشود ازجمله قطع شدن خدمات اجتماعی شان و حتی اخراجشان از کشور شود.
عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس: مذاکرات بدون واسطه با آمریکا داریم، اما رسمی نیست
فداحسین مالکی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: مذاکرات بدون واسطه با آمریکا داریم و مذاکرات باواسطه هم اگر موضوع خاصی باشد انجام میشود البته مذاکرات بدون واسطه به طور رسمی نیست، اما مواردی پیش بیاید معمولا صورت میگیرد. وی درباره نتایج مذاکره بدون واسطه با آمریکا گفت: این مذاکرات بیشتر برای این است که آنها پولهای بلوکه شده جمهوری اسلامی ایران را بدهند و در بحث زندانیان و مصادیق آن هم صحبت شده است و ایران هم موافق این مسائل است.
سردار رادان: پوشش دوربینهای انتظامی افزایش مییابد
فرمانده کل انتظامی کشور بر افزایش سطح پوشش دوربینهای فراجا برای تامین امنیت در همه ابعاد تاکید کرد و گفت: رئیس جمهور با این موضوع موافق هستند و امیدواریم زودتر تامین اعتبار لازم انجام شود و بتوانیم بهتر از گذشته در همه ابعاد امنیتی با استفاده از بسترهای هوشمند حاضر شویم. رادان اظهار کرد: طرح برخورد با بیحجابها با استفاده از دوربینهای نظارتی نیز درحال اجراست و افرادی که کشف حجاب میکنند شناسایی میشوند و پیامک اول که تذکر اولیه است به آنان ارسال و در پیامکهای دوم پیگیری قضایی و انتظامی انجام میشود.
روایت نیویورکتایمز از مفاد توافق احتمالی ایران و آمریکا
روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی مدعی شده به محتوای توافق احتمالی و "نزدیک" ایران و امریکا دست یافته است. هنوز هیچ منبع مستقل یا مقامات ایران یا امریکا محتوای این گزارش را تایید نکرده اند یا واکنشی نداشته اند. براساس توافق جدید، ایران غنی سازی اورانیوم بالاتر از ۶۰ درصد را متوقف میکند و در مقابل تهران، از طریق نمایندگانش، حملات علیه نیروهای امریکایی از جمله پیمانکاران امریکایی در سوریه و عراق را متوقف میکند. روزنامه نیویورک تایمز میگوید این موضوع را از مقامات ایرانی دریافت کرده است. همچنین به گفته همین منبع، ایران همکاری با بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی را افزایش میدهد و از فروش موشکهای بالستیک به روسیه خودداری میکند. همچنین در چارچوب این توافق، ایران انتظار دارد امریکا از تشدید تحریمها علیه اقتصاد ایران و از توقیف نفتکشهای ایرانی خودداری کند. همچنین امریکا از صدور قطعنامهها و تصمیمات و تحریمها و مجازاتهای بین المللی در سازمان ملل متحد یا آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه ایران به دلیل برنامه اتمی اش خودداری خواهد کرد. ایران زندانیان امریکایی را ازاد میکند و در مقابل امریکا هم میلیاردها دلار پول توقیف و متوقف شده ایران در کشورهای مختلف را آزاد خواهد کرد، اما از این پولها تهران تنها میتواند برای اهداف بشردوستانه مثل خرید غذا و دارو، هزینه کند. در چارچوب توافق جدید، ۷ میلیارد دلار ایران در بانکهای کره جنوبی هم آزاد، اما در یک بانک قطری نگهداری میشود و ایران میتواند از آن تنها برای خریدهای بشردوستانه (از جمله غذا و دارو) هزینه کند.
مخالفت مرکز پژوهشهای مجلس با تشکیل وزارت بازرگانی
مرکز پژوهشهای مجلس با انتشار گزارشی مخالفت خود را با کلیات لایحه تشکیل وزارت بازرگانی اعلام کرد. این لایحه به تازگی در کمیسیون اجتماعی مجلس به تصویب رسیده است و مرکز پژوهشهای مجلس با ماده واحده و هر 8 تبصره آن مخالف است. در این گزارش در مخالفت با ماده واحده این لایحه آمده : به منظور بهینه شدن فرآیند تولید و تأمین، لازم است کل زنجیره تولید و تأمین در هر زمینه در یک ساختار به شکل متمرکز پیگیری شود. مدیریت یکپارچه سبب حداکثر شدن ایجاد ارزش افزوده در زنجیره ارزش و پاسخ گویی بهتر دستگاه ها و عدم تزاحم وظایف و اختیارات می شود. به عبار ت دیگر محول کردن وظایف بازرگانی و تجارت خارجی ، به وزارتخانه های «جهاد کشاورز ی » و «صنعت، معدن و تجارت» که در حوزه خود متولی تخصصی تولی هستند، بر اساس نگاه زنجیره ای به تولید صورت گرفته و در حقیقت اقدامی به منظور مدیریت واحد اجزای زنجیره عرضه است که اتفاقا تأثیر مثبت قابل توجهی بر کارآمدی کل زنجیره، در راستای انطباق تولید با نیازهای بازار دارد. اگرچه در ماده واحده، انسجام سیاستی به منظور پیشبرد هدف (تنظیم بازار ) در حوزه بازرگانی مطرح شده است اما به دلیل مسئله شناسی اشتباه و عدم آسیب شناسی دقیق دلایل آشفتگی بازار، راهکاری (تشکیل وزارت بازرگانی) ارائه شده که مطمئنا برآورده کننده هدف مدنظر نخواهد بود و بخش تولید را نیز متضرر خواهد کرد.
نماینده مجلس: خرید خانه و حتی رهن و اجاره به رویا تبدیل شده است
نماینده مردم لاهیجان و سیاهکل در مجلس با بیان اینکه امروز تمامی ابزارهای نظارتی و کنترلی حوزه مسکن، تحت اختیار دولت است، عنوان کرد: همه دستگاههای اجرایی باید برای سامان دادن به بازار مسکن پای کار بیایند و تا زمانی که در انجام وظایف اجرایی پنجره واحدی نداشته باشیم، اثر مطلوبی را با کارهای مقطعی و جزیرهای شاهد نخواهیم بود. سازمانهای نظارتی نیز باید از ظرفیتهای موجود برای جلوگیری از فعالیت سوداگران و دلالان استفاده کنند. با وجود تصویب قوانین سه گانه مجلس در حوزه مسکن هیچ بهانه برای عدم ساماندهی بازار توسط دولت وجود ندارد. فرخی میکال خاطرنشان کرد: متاسفانه امروز در اثر نابه سامانی بازار مسکن، خرید خانه و حتی رهن و اجاره به رویا تبدیل شده است و کارمندانی که در گذشته با چند سال سابقه امکان و توان خرید خانه را داشتند، امروز در حسرت خرید خانه و تامین سرپناه برای خانوادههایشان هستند و با این اوصاف پس از 50 سال کارکردن نیز توان خرید یک واحد 20 متری را هم نخواهند داشت.
200 هزار دستگاه خودرو ایرانی راهی ونزوئلا می شود
مدیرعامل یک شرکت خودروساز داخلی که به همراه رئیس جمهور و هیات سیاسی و اقتصادی کشورمان به آمریکای لاتین سفر کرده است، درباره دستاوردهای گروه خودروسازی سایپا در روزهای اول سفر به ونزوئلا، اظهار داشت: در سفر 2 روزه رئیس جمهور به ونزوئلا و قبل از آغاز سفر وی به نیکاراگوئه، تفاهم نامه ای با دولت ونزوئلا برای تولید و صادرات ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو سواری طی ۵ سال منعقد و همچنین بنا شد در فصل جدید همکاری ها، کارخانه خودروسازی ونیراتو با مدیریت طرف ایرانی احیا شود.
۳۰ درصد از کل صادرات غیرنفتی ایران به مقصد چین است
رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین با بیان اینکه یکی از اصلیترین چالشهای ما در صادرات به چین پایین بودن تنوع محصولات صادراتی است، توضیح داد: طبق آمارهای رسمی حدود ۳۰ درصد از کل صادرات غیرنفتی ایران به مقصد چین انجام میشود اما در همین آمار حدود ۹۰ درصد صادرات به کالاهای نفتپایه یا معدنی اختصاص دارد و تنها ۱۰ درصد از صادرات ما به چین را دیگر کالاها تشکیل میدهد. یکی از اصلیترین اهداف ما در راهاندازی این دفتر و نمایشگاه دائمی توسعه صادرات این قلم کالاهاست.
اخطار بانک مرکزی به بانک هایی که در مبارزه با پولشویی ضعیف هستند
در جلسه هماهنگی و هم اندیشی با مدیران مبارزه با پولشویی بانک ها و موسسات اعتباری ابوذر سروش معاون بانک مرکزی با تاکید بر جایگاه ویژه واحدهای مبارزه با پولشویی در نظام بانکی به بحث کنترل ترازنامه بانک ها اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی با رشد ترازنامه بانک ها، نقدینگی را در کشور کنترل می کند. وی افزود: این امر از تابستان سال ۱۴۰۱ با تاکید بیشتری همراه شد که آثار آن نیز در کنترل رشد نقدینگی نیمه دوم سال، کاملا مشهود بود. این مقام مسئول بانک مرکزی گفت: طی یک سال گذشته، ضمن بازنگری در دستورالعمل ها، با کمک مدل های کمی و کیفی و با بکارگیری تعداد زیادی از متغیرها، به هر بانک نمره ای اختصاص یافت و آن نمره، ملاک رشد ترازنامه بانک می باشد و اگر بانک از این رشد تخطی کند بلافاصله با ابزار های قانونی از جمله افزایش در سپرده قانونی یا معرفی به هیات انتظامی مواجه خواهد شد. سروش تاکید کرد: اگر بانکی در حوزه مبارزه با پولشویی ضعیف عمل کند مانع رشد ترازنامه آن خواهیم شد و این بالاترین تنبیه برای یک بانک است، چرا که این مجازات تاثیر بسزایی در زمینه رشد مالی بانک ایجاد خواهد کرد.
پیش بینی رئیس بانک مرکزی روسیه از تغییرات بزرگی در بازار مالی جهان
«الویرا نابیولینا»، رئیس بانک مرکزی روسیه، گفت که بازار مالی جهان دستخوش تغییرات عمدهای از جمله بازنگری در نقش دلار و یورو است. نابیولینا تاکید کرد که تحریمها علیه روسیه، دیگر کشورها را مجبور کرد تا تنوع ذخایر مالی خود را در نظر بگیرند. وی امروز در حاشیه مجمع بین المللی اقتصاد سن پترزبورگ افزود: در حال حاضر تغییرات بزرگی در بازار مالی جهانی در حال وقوع است؛ اولین مورد بازنگری در نقش ارزهای ذخیره است که ما شاهد آن هستیم. رئیس بانک مرکزی روسیه افزود: اگرچه دلار و یورو همچنان ارزهای ذخیره هستند، اما بسیاری از کشورها پس از اتفاقی که برای ما افتاد، به فکر تنوع بخشیدن به ذخایر خود هستند.
منبع: تابناک
کلیدواژه: برنامه هفتم توسعه جاده چالوس عباس علی آبادی روابط ایران و ونزوئلا اقتصاد دلار برنامه هفتم توسعه جاده چالوس عباس علی آبادی روابط ایران و ونزوئلا عضو کمیسیون امنیت ملی بدون واسطه با آمریکا مذاکرات بدون واسطه مبارزه با پولشویی نیویورک تایمز انرژی اتمی بین المللی بانک مرکزی خرید خانه بانک ها کشور ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۹۱۷۲۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تهدید به بازنگری در دکترین هستهای؛ آیا امیدی برای توافق باقی مانده؟
نشانههایی وجود دارد که تماسهای مخفی بین ایالات متحده و ایران، نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد پرونده هستهای نیز در جریان است.
به گزارش اکوایران، ایران پس از عملیات پهپادی و موشکی به اراضی اشغالی و پاسخ محدود (رژیم) اسرائیل، ارزیابی کرد که توانسته با بازدارندگی هستهای اسرائیل و اتحاد نظامی اسرائیل و آمریکا به طور مؤثری مقابله کند.
بازنگری در دکترین هستهایبه نوشته استیمسون، ایران با دو دشمن روبروست که هر دو از تسلیحات هستهای برخوردار بوده، در حالی که ایران فاقد آن است. با این حال، در صورت تشدید بیشتر تنشها، ایران به احتمال زیاد برای ایجاد بازدارندگی در برابر حملات آینده، به سمت گریز هستهای پیش خواهد کرد.
در آستانه حمله محدود (رژیم) اسرائیل در ۱۹ آوریل، سرلشکر احمد حقطلب، رئیس سازمان حفاظت و امنیت هستهای در مورد لزوم بازنگری در استراتژی هستهای ایران در نتیجه افزایش تهدیدات آمریکا و (رژیم) اسرائیل صحبت کرد. او گفت: «اگر اسرائیل تصمیم بگیرد از تهدید حمله به مراکز هستهای ایران به عنوان ابزاری برای اعمال فشار بر تهران استفاده کند، بازنگری در دکترین و سیاستهای هستهای جمهوری اسلامی ایران و گذر از تحفظات قبلی اعلامشده توسط کشور، ممکن و قابلتصور است».
همزمان، روزنامه شرق مدعی شد امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل و معاون سابق دبیر شورای عالی امنیت ملی تماسهای آرام خود با آمریکا را نه تنها در مورد بحران غزه بلکه در مورد موضوع هستهای نیز ادامه داده است.
بنبست مذاکرات و توافق موقتآخرین دور مذاکرات رسمی هستهای در سپتامبر ۲۰۲۲ با پیشنهادی از سوی جوزپ بورل، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجه و سیاست امنیتی به پایان رسید که به انجام نرسید.
مذاکره روسیه آمریکا درباره ایران ریابکوف رابرت مالیایران خواستار پایاندادن به اختلافات با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد مسائل پادمان، لغو تحریمهای آمریکا علیه سپاه پاسداران و تضمین ایالات متحده مبنی بر تداوم هرگونه توافق فراتر از دولت بایدن بود. چنین امتیازاتی حاصل نشد.
در غیاب توافق رسمی، آمریکا و ایران در ماه می۲۰۲۳ در عمان به تفاهم موقتی دست یافتند که ادعا شده بر اساس آن، ایران متعهد شد که غنیسازی اورانیوم را فراتر از ۶۰ درصد انجام ندهد، پنج شهروند دوتابعیتی ایرانیآمریکایی را آزاد کند و در ازای آن، وجوه بلوکهشدهاش توسط آمریکا آزاد گردد. واشنگتن همچنین سیگنالهایی فرستاد که تحریمهای نفتی علیه ایران را تشدید نخواهد کرد.
هدف از تفاهم موقت میان بِرَد مکگورک، هماهنگکننده امور خاورمیانه و شمال آفریقا در کاخ سفید و علی باقری کنی، مذاکرهکننده ارشد هستهای وقت ایران دورزدن کنگره آمریکا بود که در غیر این صورت، فرصت بررسی دقیق و احتمالاً مسدودکردن یک توافق رسمی را داشت. با این حال، اسرائیل با این موضوع مخالفت کرد و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر (رژیم) اسرائیل در تماس تلفنی ۸ ژوئن ۲۰۲۳ به آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هشدار داد که اسرائیل به هیچ توافقی بین واشنگتن و تهران پایبند نخواهد بود.
جنگهایی که سد مذاکرات شدندهمچنین همکاری نظامی ایران و روسیه با واکنش منفی کشورهای اروپایی و همچنین آمریکا مواجه شد. حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ به شدت بر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ تأثیر گذاشت و عملاً روندی که با ایران در سال ۲۰۰۸ آغاز شده بود را نابود کرد.
جنگ اوکراینبا افزایش قیمت انرژی پس از حمله روسیه به اوکراین، برخی از فشارهای اقتصادی فوری بر ایران کاهش یافت. روسیه و ایران به هم نزدیکتر شدند و روایت افول غرب و نیاز به «نگاه به شرق» در تهران قوت یافت.
با این حال، روابط اقتصادی نزدیکتر با روسیه و چین نتایج مطلوبی را برای رشد اقتصادی ایران به همراه نداشت. ایران قرار بود مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را در عمان در اواسط اکتبر ۲۰۲۳ از سر گیرد. آغاز جنگ غزه مانع از این امر شد، هرچند گزارش شده که دو طرف در ژانویه ۲۰۲۴ برای بحث در مورد حملات حوثیها در دریای دیدار کردند.
در بحبوحه ادامه جنگ غزه و افزایش تنشها میان آمریکا و گروههای مقاومت منطقه، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد که ایران تولید اورانیوم با خلوص بالا را افزایش داده و از اواسط ۲۰۲۳، کاهش تولید را معکوس کرده است. مقامات آمریکایی بر این باورند که ایران در صورت غنیسازی بیشتر، سوخت کافی برای گریز هستهای را در اختیار دارد و زمان لازم برای آن را میتوان با روز اندازهگیری کرد، نه با ۱۲ ماه که توسط برجام تعیین شده بود.
گزینههای غربهنوز هم برنامههایی روی میز وجود دارد که میتواند مذاکرات هستهای را احیا کند. تهران اعلام کرده که عمانیها یک مکانیسم «کم در برابر کم» یا «گامبهگام» مشابه توافق می۲۰۲۳ ارائه کردهاند. یکی دیگر از احتمالات که توسط علی واعظ و ولی نصر پیشنهاد شده، تقویت همکاریهای منطقهای به عنوان راهی برای جبران محدودیتهایی در برنامه هستهای ایران است.
همچنین گزارشهایی از طرح ژاپن برای احیای مذاکرات هستهای به گوش میرسد، اگرچه هیچ جزئیاتی منتشر نشده است. ژاپن سابقهای در میانجیگری هستهای ندارد، اما به عنوان میانجی برای دستیابی به آتشبس جنگ ایران و عراق نقش مهمی ایفا کرد.
اگر نهایتاً مرگ برجام اعلام شود، غرب سه گزینه دارد: بازدارندگی، اقدام نظامی یا مذاکرات جدید. قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که برجام را در سال ۲۰۱۵ تأیید کرد، در اکتبر ۲۰۲۵ منقضی میشود. پیش از آن، بریتانیا یا فرانسه میتوانند در صورت غنیسازی اورانیوم توسط ایران به سطح گریز هستهای، تحریمهای سازمان ملل علیه تهران را «بازگردانند». ایران تهدید کرده که در صورت بازگشت تحریمها، از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (مانند کاری که کره شمالی در سال ۲۰۰۲ انجام داد و سپس به ساخت بمب اقدام کرد) خارج خواهد شد.
سؤالی که مطرح میشود این است که آیا ایالات متحده در پی حمله تلافیجویانه ایران به اسرائیل در ۱۳ آوریل، تحریمهای نفتی را تشدید خواهد کرد؟ دولت بایدن تحریمهای جدیدی را علیه تولید پهپاد و فولادسازی ایران اعلام کرده، اما هیچ اشارهای به تحریمهای نفتی نداشته است. با توجه به اینکه تنها مزیت توافق فعلی بین دو کشور این بوده که ایران میتواند نفت را به چین بفروشد، به احتمال زیاد وضعیت شکننده موجود در طول انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد یافت.
با این حال، حتی اگر بایدن در انتخابات پیروز شود، احتمالاً در مورد کاهش تحریمها علیه ایران با احتیاط عمل خواهد کرد.
ممکن است ایران برای حفظ برجام بر روی کاغذ، تا زمانی که قطعنامه سازمان ملل در سال ۲۰۲۵ منقضی شود و شورای امنیت دیگر «درگیر» این موضوع نباشد، از اهرمهای خارج از موضوع هستهای استفاده کند.
جنگ غزه همچنین هم محدودیتها و هم فرصتهای ایران و گروههای مقاومت را برای مقابله با اسرائیل و آمریکا نشان داد. عملیات مستقیم ایران به (رژیم) اسرائیل، تحلیل دقیقتری از واکنش اسرائیل و آمریکا به ایران، خارج از «منطقه خاکستری» را در اختیار تهران قرار داد. ایران با ارزیابی این اطلاعات، میتواند برای استفاده در مذاکرات هستهای آتی اهرم فشار به دست آورد.
بهترین راه پیش رو میتواند ادامه تعهدات تکمادهای از سوی دو طرف بوده و در عین حال، خطقرمزها برای جلوگیری از تشدید درگیری در هر دو عرصه هستهای و منطقهای را رعایت کند. با درسگرفتن از تجربیات گذشته، هنوز هم یافتن راهحلی متوازن برای حلوفصل موضوع هستهای بر اساس فرآیندی گامبهگام امکانپذیر است.